Laiklik veya laisizm (laïcité Fransızcadan), devlet yönetiminde dinin veya dinsizliğin referans alınmamasını ve devletin bütün vatandaşlıklara tarafsız ve eşit olmasını savunan ilkedir.
Terimin İngilizce karşılığı ise laicism olup, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması anlamına gelir. Fransa'da lâiklik için Laïcité (Laicisme) terimleri kullanılmaktadır. Kavramlar, her iki biçimde de din ve devlet işlerinin birbirine karıştırılmamasını ifade etmektedir.
Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması yolunda hukuk alanında yapılan devrimler ve yenilikler, Cumhuriyet döneminin en önemli çağdaşlaşma hamleleri olarak ceza hukuku ve medeni hukuk düzenlemeleri ile gerçekleştirildi. Kadın veya erkek, kişisel kanaatlerine bağlı olmaksızın tüm vatandaşların eşit yasal haklara sahip olmaları ve hukuk birliğinin tesis edilmesi bu alanlardaki düzenlemeler ile gerçekleştirildi.
"Hiç kimse, devletin sosyal, ekonomik, siyasî veya hukukî temel düzenini kısmen de olsa, din kurallarına dayandırma veya siyasî veya kişisel çıkar yahut nüfuz sağlama amacıyla her ne suretle olursa olsun, dini veya din duygularını yahut dince kutsal şeyleri istismar edemez ve kötüye kullanamaz."
İstismar, Türkçeye Arapçadan geçen ve sözlük anlamı olarak iyi niyeti kötüye kullanma, sömürme anlamına gelen bir sözcüktür. İstismar etmek, bir kişinin ya da kişilerin iyi niyetini kötüye kullanarak yararlanmak, bir düşünceyi kötüye kullanarak zarar vermeyi hedeflemek, karşısındakinin kendi rızası olmadan ve iradesini dikkate almadan sömürmek gibi anlamları içerir. İstismarlar her toplumda, her kurumda ve her koşulda mümkündür. Ahlâk kurallarına ters ve çoğunlukla da yasa dışı olarak değerlendirilir. Genelde gücü ya da erki (ekonomik, sosyal, siyasal ya da cinsel) elinde bulunduranların başkalarına yönelik suistimalleri ve keyfî yönelimleri olarak ortaya çıkmaktadır. Burada bireylerin kişisel mahremiyetleri ve temel hak ve özgürlükleri açık bir şekilde ihlal edilmiş olmakta; cinsel istismarlardan tecavüze, zorbalıktan işkenceye kadar uzanan bir yelpazede istismarlar kişilerde ruhsal ve fiziksel bozukluklara ve hatta can kayıplarına neden olmaktadır.
Belli başlı istismar biçimlerini şöyle belirtmek mümkündür:
Fiziksel istismar: Bir kişini rızası olmadan şiddete maruz kalarak fiziksel olarak acı verilmesi;
Cinsel istismar: Bir kişinin rızası olmadan veya fiziksel ve psikolojik baskıya maruz kalarak cinsel amaçlar için kullanılması;
Psikolojik istismar: Bir kişiyi yapmak istemediği bir şeyi yapmaya razı etmek için veya keyfi olarak duygusal durumundan yaralanarak psikolojik baskı uygulanması;
İnsan hakları ihlalleri;
Hayvan istismarı: Hayvanlara yönelik şiddet, kötüye kullanım;
Gücün kötüye kullanımı;
Zorbalık;
Çocuk istismarı: Çocuklara yönelik fiziksel, duygusal ya da cinsel istismar.
#laiklik #istismar #paralelyapı #cabal #laicism #exploitation #parallelstructure
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder